Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, denizcilik sektörüne bugüne kadar sağlanan destekler ve geleceğe yönelik yatırımlarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Bakan Uraloğlu, sektöre ÖTV’siz yakıt desteği olarak toplam 14,6 milyar liralık katkı sağlandığını ve yeşil dönüşüm projelerine 7 milyon dolar teşvik verildiğini belirtti. Bu yatırımların sonucu olarak Türk sahipli deniz ticaret filosunun dünyada 11. sıraya yükseldiğini kaydeden Uraloğlu, Ro-Ro taşımacılığında son 21 yılda %220 artış sağlandığını ifade etti. Bakan ayrıca, Tekirdağ’dan İtalya’ya yeni bir Ro-Ro hattının bu yıl içinde açılacağını ve 208 yat kapasiteli Gazipaşa Yat Limanı’nın yapımının tamamlandığını müjdeledi.
“Denizlerimizi Mavi Vatanımız Olarak Bildik”
Deniz Ticaret Odası Müşterek Meslek Komiteleri Toplantısı’nda konuşan Bakan Uraloğlu, AK Parti hükümetleri döneminde denizciliğin milli bir öncelik olarak ele alındığını belirtti. “Göreve geldiğimiz ilk günden bu yana planlı bir şekilde denizciliğimizi daha da geliştirecek hamleler yaptık,” diyen Uraloğlu, yasal düzenlemelerden altyapı yatırımlarına kadar geniş kapsamlı adımlar atıldığını vurguladı. “Denizlerimizi Mavi Vatanımız olarak bildik” ifadesiyle, denizcilik sektörünün milli önemi üzerinde durdu.
Mukaddime yazarı İbni Haldun’un “Coğrafya kaderdir” sözünü hatırlatan Uraloğlu, “Kadim Anadolu ile birlikte bu toprakları çevreleyen denizlerimiz de bizim kaderimizdir, denizci ülke olmak da bizim kaderimizdir” şeklinde konuştu.
Türk Denizcilik Sektörü Uluslararası Standartlarda
Türk bayrağının dünya denizlerinde prestijli bir konumda olduğuna dikkat çeken Uraloğlu, 2002 yılında 17. sırada olan Türk sahipli filonun bugün 52,7 milyon detveyt tona ulaştığını ve dünya sıralamasında 11. sıraya yükseldiğini belirtti. “Dünyada ilk 10’da yer alma hedefimize son bir basamak kaldı” diyen Uraloğlu, liman sayısının 2002’de 152’den 217’ye ulaştığını ve limanlardaki yük trafiğinin pozitif yönde geliştiğini ifade etti.
Ayrıca, 2023 yılı itibarıyla Türkiye’nin dış ticaret hacminin %87,5’inin deniz yoluyla taşındığına dikkat çeken Uraloğlu, denizyolu taşımacılığının Türkiye için hayati önem taşıdığını belirtti. Denizcilikte Türkiye’nin küresel bir aktör olduğunu ifade eden Bakan, Paris Mou beyaz liste başarısını koruduklarını ve Uluslararası Denizcilik Örgütü denetimlerinden başarıyla geçtiklerini duyurdu.
“Türkiye’nin Denizcilikte Lider Ülke Olma Hedefine Yaklaşıyoruz”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın denizcilik sektöründe gösterdiği çabanın sonucunda Türkiye, güçlü ve rekabetçi bir deniz ticaret ülkesi haline geldi. Bakan Uraloğlu, “Denizcilik sektörümüzü uluslararası standartlara uygun hale getirme gayretimiz, Türkiye’nin dünya deniz ticaretinde lider bir ülke olma hedefini gerçekleştirmesine önemli bir katkı sağlıyor” şeklinde konuştu.
“Yeni Bir Yurt Dışı Ro-Ro Hattı Daha Açmayı Planlıyoruz”
Kruvaziyer turizminde de yükselişin devam ettiğini anlatan Uraloğlu, “2024’ün ilk 10 ayında limanlarımıza uğrayan kruvaziyer gemi sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 artarak bin 112’ye çıktı ve ülkemizde 1,8 milyona yakın turist ağırladık. Ro-Ro taşımacılığında da büyük başarılar elde ettik. 2023 yılında yurt dışı bağlantılı düzenli Ro-Ro hatlarımızda yaklaşık 705 bin araç taşıdık. Bu da son 21 yılda Ro-Ro taşımacılığında yüzde 220 oranında bir artış demek ve yeni Ro-Ro hatları kurmak için de teşvik veriyoruz. Bu yıl bitmeden Tekirdağ’dan İtalya’ya vereceğimiz teşvik ile yeni bir yurt dışı Ro-Ro hattı daha açmayı planlıyoruz.” açıklamasında bulundu.
Deniz insanlarının uluslararası sularda da etkinliğini artırdıklarını aktaran Uraloğlu, “Türk gemi insanlarının yabancı bayraklı gemilerde istihdamına yönelik olarak Gemi İnsanlarının Eğitim Belgelendirme ve Vardiya Tutma Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme gereğince Hong Kong, Norveç, İngiltere ve Finlandiya gibi denizciliğin önde gelen ülkeleri ile gemi insanı istihdamına yönelik ikili protokoller imzaladık. Bu sayede, Türk gemi insanları, 38 farklı ülkenin bayrağını taşıyan ticari gemilerde çalışabilme imkânına kavuştu. Bu sayıyı arttırmak için başka Avrupa ülkeleriyle de iş birliği çalışmaları sürdürüyoruz.” dedi.
“Bugüne Kadar Sektöre 14,6 Milyar Liralık ÖTV’siz Yakıt Desteği Sağladık”
Bakan Uraloğlu, 2004 yılında ÖTV’siz yakıt uygulamasını hayata geçirerek sicillere kayıtlı yük ve yolcu taşıyan gemilere, ticari yatlara, hizmet ve balıkçı gemilerine özel tüketim vergisi tutarını sıfıra indirdiklerini hatırlatarak “Bugüne kadar sektöre 14,6 milyar liralık ÖTV’siz yakıt desteği sağladık. Denizcilikte yeşil dönüşüm için yürürlüğe koyduğumuz ve Mart ayında yenilediğimiz Hurdaya Ayrılan Türk Bayraklı Gemilerin Yerlerine Yeni Gemi İnşa Edilmesinin Teşvikine Dair Yönetmelik kapsamında destek mekanizmasını oluşturduk. Bu kapsamda bugüne kadar toplam 4 adet gemi için 7 milyon dolar teşvik verdik. Gelecek yıl da bu teşviğimizi devam ettireceğiz.” açıklamasında bulundu.
Marmara’da Tarama Malzemesi 2030 Yılına Kadar Belirlenen Alanlara Dökülecek
Tersaneler ve limanların yoğun olarak kümelendiği Marmara Denizi’nin Özel Çevre Koruma (ÖÇK) Bölgesi ilan edildiğini hatırlatan Uraloğlu, “Tarama malzemesinin bu korunma alanlarında dökülüp dökülemeyeceği konusunu hassasiyetle takip ettiğimizi bilmenizi isterim. Bununla ilgili olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızla uyumlu bir çalışma süreci geçirdik. İlgili mevzuatta yapılan düzenleme ile Marmara’daki tesislerimizin yapacakları derinleştirme sonrası ortaya çıkacak tarama malzemesi 2030 yılına kadar yine belirlenen alanlara dökülmeye devam edecek.” dedi.
“Fethiye-Karaot Projesi İçin Önemli İlerleme Kaydettik”
Özel tekne sayısının her geçen gün arttığını belirten Uraloğlu, “Buna bağlı olarak bu teknelerin barınma-bağlama-kışlama ihtiyaçları da büyüyerek devam ediyor. Oda olarak sizin de sürekli gündeme getirdiğiniz Ege ve Akdeniz’de tekne imal ve çekek yerleri projelerinden biri olan Fethiye-Karaot Projesi için önemli bir ilerleme kaydettik. Proje alanı, Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı olarak belirlenen sınırların dışına çıkarıldı. Bu konudaki desteklerinden dolayı Çevre Bakanımız başta olmak üzere Bakanlığımız ilgililerine de buradan ayrıca teşekkür ediyorum. Sizin de bildiğiniz üzere bu projeyi, özellikle Fethiye-Karagözler’deki mevcut durumun rehabilite edilmesi amacıyla yürüttük. Bu nedenle yerel kullanıcılar başta olmak üzere o bölgenin ihtiyacını karşılayacak bir şekilde gerekli düzenlemeyi yapacak, Karagözler’in taşınması ön şartı ile bu projeyi bir an evvel hayata geçirmeye çalışacağız.” şeklinde konuştu.
“Gazipaşa Yat Limanımızın Yapım Çalışmalarını Bitirdik”
Uraloğlu, 2002’de 41 olan yat limanı sayısını 63’e, 8 bin 500 olan tekne bağlama kapasitesini ise yüzde 194 artışla 25 bin 38’e çıkardıklarını belirterek “Yapımları devam eden ve yapılması planlananlar ile yat limanı sayısını 74’e, tekne kapasitesini ise 29 bin 29’a yükselteceğiz. Muğla’da Dalaman ile Datça, Antalya’da Gazipaşa ile Demre, İstanbul’da Haliç ve Tekirdağ’da Tekirdağ Yat Limanı olmak üzere toplam kapasiteleri 2 bin 291 tekne olan yat limanının çalışmasına devam ediyoruz.” dedi.
İzmir’de Şifne, Çeşmealtı ve Şakran; Mersin’de Aydıncık; Çanakkale’de ise Lapseki yat limanları planlamalarının devam ettiğini belirten Uraloğlu, “Buradan bir müjde de paylaşayım; 208 yat bağlama kapasiteli Gazipaşa Yat Limanımızın yapım çalışmalarını bitirdik ve çok yakında hizmete açmayı planlıyoruz. Ayrıca, 2025 yılında deniz ticaretimizin gelişmesi için en önemli unsurlardan biri olan acentelerimiz ile ilgili mevzuatımız Gemi Acenteleri Yönetmeliği’ni güncelleyeceğimizi de duyurmak istiyorum.” ifadelerini kullandı.
“Belli Boy Üzerindeki Teknelerin İkinci El Olarak İthal Edilebilmesini Sağlayacağız”
Özel teknelerle ilgili olarak önemli taleplerden birinin teknelerin Türk Bayrağına geçişinin sağlanmasına yönelik olduğunu aktaran Uraloğlu, “Bildiğiniz üzere imalat sektörünün korunması adına bu tür talepleri kısıtlı tutuyoruz. Ancak ülkemizde üretimi yapılmayan ve deniz turizmi açısından faydası olacağını düşündüğümüz; örneğin 24 metre ve üzeri teknelerle, 12 metre üzeri yelkenli tip tekneler gibi belli bir boy üzerindeki teknelerin İthalat Rejimi 7. madde kapsamında ikinci el olarak ithal edilebilmesini sağlayacağız.” dedi.
Ülke savunması için donanmanın rolü neyse, ülke ticareti için de denizcilik sektörünün ve filonun rolünün o olduğunu vurgulayan Bakan Uraloğlu, sözlerine şu şekilde devam etti:
“Türk deniz ticaret filosunu yenileyerek, 12 milyar tonu geçen dünya deniz ticaret hacminden daha fazla pay almayı amaçlıyoruz. Ro-Ro ve kabotaj taşımacılığını geliştireceğiz. Türkiye’nin dış ticaretinde Türk sahipli filoyu kullanarak navlun açığını azaltmak için gemi işletmeciliğini destekleyen yeni modeller oluşturacağız. Gemi ve yat inşa sanayimizi yenilikçi teknolojilerle donatarak daha rekabetçi bir hale getirmeyi hedefliyoruz. Denizcilik eğitimini iyileştirerek Türk ve dünya filolarında Türk gemi adamlarının istihdamını arttıracak, deniz turizminde ihtiyaç duyulan tekne bağlama kapasitesini de yükselteceğiz. Bu konuda da çalışmalar yapacağız. Kurvaziyer gemilerin diğer limanlarımıza uğrak çeşitliliğini teşvik edecek önlemler almayı da planlıyoruz.”
